Portvrijdom

 

 
     
 
Er zijn diverse gevallen waarbij de postdiensten GRATIS zijn. In het verleden kwam dat nog veel meer voor, maar door misbruik is men er weer vanaf gestapt. Er zijn nog diverse leuke stukken om op te nemen in je verzameling.

De belangrijkste, althans in Nederland, zijn:

* Post van het Koninklijk Huis
* Dienstpost (bijv. belastingen, per Antwoordnummer)
* Veldpost (voor militairen)
* Krijgsgevangenenpost (in oorlogstijd)
* Braille-post (voor blinden)
 

Hieronder enkele voorbeelden.
 
 
 


Post verzonden door of gericht aan het Koninklijk Huis was vrij van port tot 1 januari 1971.
Daarna moest gewoon worden gefrankeerd. Het Koninklijk Huis gebruikt nu meestal een frankeermachine.
 

 
 
 


Ministeries en andere overheidsinstellingen hadden (nu niet meer) het privilege van portvrije verzending,
maar ze betaalden (achteraf) aan de posterijen wel een bepaalde vergoeding.
Dit voorbeeld is nog extra grappig, want de vlagstempel zegt dat de postzegel
rechtsboven in de hoek moet voor een snellere verzending.
 

 
 
 


Soldaten "in actieve dienst" (hetgeen hier betekent "in oorlogstijd") hebben in de Eerste Wereldoorlog ook portvrijheid genoten.
Rechtsboven op de brief of kaart moest dan het woord "militair" (of in het Engels "soldier") worden vermeld.
 

 
 
 


Internationale wetten (Conventie van Genève van 1949, artikel 71, Krijgsgevangenen)
regelen het recht van krijgsgevangenen om brieven naar hun verwanten te sturen.
Ze mogen minimaal 2 brieven en 4 briefkaarten per maand Portvrij verzenden.
 

 
 
 


Brailledrukwerken, ook wel "blindenpost" genoemd, kunnen volgens internationale afspraken
ook portvrij of tegen een sterk verlaagd tarief worden verzonden.
En dit tot een gewicht van maximaal 7 kilogram.
Voor verzending per Luchtpost is wel "luchtrecht" verschuldigd.
 

 
 
 
 
 

 

 
 
Een speciaal geval van portvrijdom is het gebruik van Internationale Antwoordcoupons (IAC) of  International Response Cards (IRC).
Hoe werkt het? Door de Wereldpostvereniging (UPU) is een internationaal geldige "Antwoordcoupon" ingesteld. In de meeste landen kan men die bij de post  kopen. De prijs van de coupon bedraagt die van een postzegel voor internationaal briefverkeer plus administratiekosten. De antwoordcoupon zendt men naar een relatie in het buitenland, en deze kan hem dan aan het loket inwisselen tegen postzegels. Er zijn diverse uitvoeringen mogelijk. Hierboven een voorbeeld verstuurd uit Nederland (Wormerveer) en een verstuurd uit Jordanië (Jerusalem).  Merk op dat Frans de voertaal van de UPU is. Eigenlijk is het dus geen portvrijdom maar "gratis postzegels".
Een overzicht van de diverse soorten vanuit allerlei landen is er een website:
http://www.stampsoftheworld.co.uk/wiki/International_Reply_Coupons
 
 
 
 
 
 
 
  Terug naar overzicht 12 filatelistische elementen
 
 
  Terug naar overzicht Filavaria