|
|
|
|
|
|
|
|
Ongewenste en schadelijke uitgiftes
|
|
|
|
|
|
Wat mag men NIET opnemen in een tentoonstellingskader?
Dat is een vrij ingewikkelde zaak, omdat de diverse internationale
regeltjes daarover nog wel eens willen veranderen.
Zo wordt het aangeraden om de volgende zaken NIET op te nemen:
Port-betaald-zegels, scheepszegels, losse spoorwegzegels en
busvrachtzegels, losse telefoon- en telegraafzegels,
betaald-antwoord-kaarten, raketpost, ruimtevaartpost,
kinderbedankkaarten, sluitzegels en (hieronder vermelde) schadelijke
uitgiften.
Hieronder worden enkele voorbeelden toegelicht.
|
|
|
Illegale uitgiftes
Dit zijn uitgiftes die geen officiële status
hebben, die dus niet door de Post worden gebruikt, en uitsluitend zijn
gedrukt om de verzamelaars op te lichten.
Deze groep van "plakplaatjes" is te herkennen aan de afstempeling. Het
betreft meestal een mooi "hoekstempeltje". Die stempel is er al
opgedrukt in de drukkerij.
Te denken valt hier aan "postzegels" van kleine landjes en staatjes in
Afrika en Azië,
zoals Guinee Equatorial, Sao Tomé e Principe, Ajman, Fujeira,
Noord-Korea, Sharjah, Ayman, enzovoorts.
Deze zegels zijn een schande, maar zeker ook schadelijk voor de
filatelie.
Allemaal mooie plaatjes, speciaal voor een thema. Grote kleurige series,
ongetande zegels en blokjes.
Je moet zeker controleren of die landjes wel op de lijst van de
Wereldpostvereniging (UPU) staan.
|
|
Ongewenste uitgiftes
Deze groep van postzegels is wel erkend en
uitgegeven door de officiële postadministraties.
Maar ze kunnen of konden niet voor normale frankering worden gebruikt.
Enkele voorbeelden.
a. Postzegels met een overdreven hoge nominale waarde,
zoals de Nederlandse "Zeemeeuw" (hierboven), luchtpostzegels LP12 en
LP13 uit 1951.
b Blokken en velletjes met een te groot formaat om op een gewone envelop
te plakken.
c. Zegels met een oplage, die bewust te klein is gehouden om de prijs op
te drijven.
Heel bekend zijn een aantal hoge waarden van series van de DDR (de zg "Sperrwerte")
|
|
Zegels van niet-bestaande landen
En daar zijn er heel veel van. Het betgreft
hier verzonnen gebieden of kleine onbewoonde eilandjes.
Ja zelfs olieboortorens worden als "landje" aangemerkt.
Voorbeelden: Nagaland, Davaar, Azad Hind, Pabay, Staffa, Sealand,
Duckstad, enz. enz. enz.
Dit zijn ook duidelijk een schade voor de filatelie.
|
|
|
Erinnofilie
De term "Erinnofilie" heeft betrekking op het
verzamelen van een bepaald soort van Cinderella's (zie hieronder)
Het gaat hier over de uitgifte van "Herdenkingszegels" of
"Herinneringszegels", meestal in blokjes.
Ze zien er bedrieglijk echt uit. Meestal voorzien van een
waarde-aanduiding met toeslag voor een goed doel.
Het is echter particulier initiatief.
De druk werd/wordt ook dikwijls verzorgd door Joh.Enschedé en Zonen.
Met kleine lettertjes wordt toch vermeld "Zegels niet geldig voor
frankering".
Het zijn mooie plaatjes, maar zeker geen postzegels.
Iedereen is natuurlijk vrij om ze te verzamelen, maar op een officiële
tentoonstelling mogen ze in ieder geval niet worden getoond.
|
|
|
Cinderella's
Cinderella is de Engelse Assepoester. Er zijn
heel veel Cinderella-uitgiftes.
De (weldadigheids)zegeltjes worden door veel mensen verzameld.
Cinderella's zijn dus "zegeltjes", maar geen POSTZEGELS.
Weldadigheidszegels werden vroeger wel toegelaten om naast de postzegels
op de voorkant of op de achterkant van een brief te worden geplakt.
Soms werden ze ook mee gestempeld.
De opbrengst van de verkoop van deze zegeltjes ging in zijn geheel naar
een goed doel.
|
|
|
Republiek der Zuid-Moluken
Op 27 december 1949 droeg Nederland de
soevereiniteit van Nederlands-Indië met uitzondering van Nieuw-Guinea
over aan de "Republik Indonesia Serikat" (RIS) oftewel de Verenigde
Staten van Indonesië.
De Zuid-Molukken maakten toen deel uit van de deelstaat Oost-Indonesië.
Spoedig na de onafhankelijkheid begon Indonesië onder president Soekarno
met het opheffen van de federale structuur.
Als reactie daarop volgde op 25 april 1950 op Ambon de proclamatie van
de "Republik Maluku Selatan" (RMS).
Het nieuwe staatje gaf ook eigen postzegels uit.
Maar aangezien de Republiek der Zuid-Molukken internationaal nooit
erkend is
en ook nimmer bij de Wereldpostunie (U.P.U.) was aangesloten,
zijn deze postzegels niet erkend en mogen ze dus ook niet worden
tentoongesteld op officiële tentoonstellingen.
Deze (veelal kleurige) "postzegels" komen wel veel voor in
verzamelingen.
|
|
|
Ongewenste toeslag-zegels
Zegels met een toeslag van 20-30 % van de
frankeerwaarde is normaal,
maar er zijn ook postzegels uitgegeven met toeslagen van enkele
honderden procenten.
In het algemeen kun je stellen dat postzegels met een toeslag van 50% of
meer niet worden gewaardeerd.
Sommige zijn zelfs verboden om tentoon te stellen, zoals de voorbeelden
hierboven.
Ook in Nederland hebben we zo'n voorbeeld:
De toeslag is bij deze zegel 150% (nvph-596)
|
|
|
Sluitzegels
Oorspronkelijk was het wel de bedoeling om een
envelop dicht te plakken met een sluitzegel.
Daarna werden deze zegels geplakt om ergens aandacht voor te vragen.
In Nederland zijn vooral de Tuberculose sluitzegels bekend. In de
Scandinavische landen ziet men vaak de JULEN zegels (kerstzegels).
In vrijwel alle landen ziet men wel een of andere vorm van
aandachttrekkende bijplakzegeltjes.
|
|
|
JULEN-zegels / Kerstzegels
Hier enkele voorbeelden van JULEN-zegels uit
Scandinavië
Dit is op zich een leuk verzamelgebied, maar het is niet filatelistisch
om tentoon te stellen
Hier een briefstukje waar naast de gewone frankeerzegel 2
JULEN-zegels zijn geplakt.
In een blad "THEMA" van de Nederlandse Vereniging voor Thematische
Filatelie stond ooit een uitgebreid artikel over de Julenzegels van
Denemarken.
De redactie sloot dit artikel af met de volgende opmerking:
" Het leek ons nuttig eens aandacht te schenken aan Julenzegels, omdat
het weliswaar geen postzegels zijn, maar er wel veel op lijken. Ze
kunnen dus ook niet in een thematische tentoonstellingsverzameling
gebruikt worden. Als een Julenzegel op een briefkaart is gedrukt, dan
mag die briefkaart wel in een tentoonstellingsverzameling getoond
worden, maar U mag in de begeleidende tekst niet verwijzen naar de
zegel".
Nou ja, dat is wel een moeilijk geval. Gewoon maar niet opnemen in een
tentoonstelling.
Maar verzamelen mag wel! Een erg interessant gebied, ze zijn er in
duizenden van allerlei landen.
|
|
|
In 1943-1944 wordt door een persoon een geperforeerd
kruis aangebracht in de blauwe postzegel van 2 cent uit de emissie
"Germaanse symbolen".
De achterzijde wordt tevens bedrukt met de mededeling dat de zegels te
koop zijn voor 15 cent per stuk, waarbij de toeslag is bedoeld voor het
Rode Kruis. Dit is particulier maakwerk en derhalve niet toegelaten op
een postzegeltentoonstelling.
|
|
|
|
|
|
Aandachttrekkers |
|
|
|
|
|
|
|
|
Veel grootverzenders, zoals handelaren, verenigingen,
goede-doelen-organisaties e.d., hebben toestemming om (tegen betaling)
een versierde Port-Betaald-stempel toe te passen bij hun "partijen-post".
Door deze manier van frankeren wordt getracht om het poststuk onder de
aandacht van de geadresseerde te brengen voordat het in de afval
papierbak verdwijnt.
Deze gedrukte "Aandachttrekkers" worden ook wel eens vervangen door "port-betaald-zegels"
in de vorm van een sticker. Let op: dit zijn géén postzegels!
Er staat geen landsnaam op en ook geen frankeerwaarde. Dit is voor
sommigen toch een verzamelgebied. Het is echter af te raden om deze
aandachttrekkers in een tentoonstellingskader te gebruiken.
|
|
|
|
|
|
Gratis Postzegels
|
|
|
|
|
|
In
de periode 2002-2013 kreeg je bij aankoop van een setje wenskaarten
(Bruna en Posterijen) een velletje met 3 postzegels kado. Dit was om het
versturen van kaarten te stimuleren onder het motto "Weken van de Kaart"
en later "Da's toch een kaartje waard". Een leuke actie.
Maar ......... volgens de reglementen is het niet toegestaan deze
postzegels ten toon te stellen in een wedstrijd, omdat de zegels niet
"algemeen verkrijgbaar" waren. Hierboven zijn enkele gebruikte zegels
uit dat programma afgebeeld. Kijk wel in de NVPH-catalogus als U niet
zeker bent over de zegels in dit programma. |
|
|
Cancelled-to-Order
|
|
|
|
|
|
Prachtig toch, zo'n oud zeilschip. Past mooi in je
verzameling Schepen. Maar pas op, niet
tentoonstellen! Waarom?
Deze zegel lijkt afgestempeld, maar bij beter kijken blijkt het stempel
al op de zegel te zijn gedrukt. Dat heet "Cancelled-to-Order" (in opdracht
afgestempeld). Dit wordt veel gedaan in bepaalde landen.
|
|
|
Karton-filatelie
|
|
|
|
|
|
Miss World 1963
Een mooie kaart, toch? Maar helaas, niet mee tentoonstellen! Deze
kaart valt onder de "karton-filatelie", ook wel maakwerk.
Het is ook geen postwaardestuk, want de postzegels zijn geplakt.
De kaart is ook niet per post bezorgd.
Om het stempel te gebruiken zou een "verzonken" presentatie misschien
nog mogen, maar waarom dan 2 dezelfde postzegels?
Toch maar niet doen.
Meer voorbeelden van karton-filatelie op:
http://www.filavaria.nl/karton.htm
|
|
|
|