Ongewenste en schadelijke uitgiftes

 

 
     
 


Wat mag men NIET opnemen in een tentoonstellingskader?
Dat is een vrij ingewikkelde zaak, omdat de diverse internationale regeltjes daarover nog wel eens willen veranderen.
Zo wordt het aangeraden om de volgende zaken NIET op te nemen:
Port-betaald-zegels, scheepszegels, losse spoorwegzegels en busvrachtzegels, losse telefoon- en telegraafzegels, betaald-antwoord-kaarten, raketpost, ruimtevaartpost, kinderbedankkaarten, sluitzegels en (hieronder vermelde) schadelijke uitgiften.
Hieronder worden enkele voorbeelden toegelicht.


 

 
 
 

 


Illegale uitgiftes
Dit zijn uitgiftes die geen officiële status hebben, die dus niet door de Post worden gebruikt, en uitsluitend zijn gedrukt om de verzamelaars op te lichten.
Deze groep van "plakplaatjes" is te herkennen aan de afstempeling. Het betreft meestal een mooi "hoekstempeltje". Die stempel is er al opgedrukt in de drukkerij.
Te denken valt hier aan "postzegels" van kleine landjes en staatjes in Afrika en Azië,
zoals Guinee Equatorial, Sao Tomé e Principe, Ajman, Fujeira, Noord-Korea, Sharjah, Ayman, enzovoorts.
Deze zegels zijn een schande, maar zeker ook schadelijk voor de filatelie.
Allemaal mooie plaatjes, speciaal voor een thema. Grote kleurige series, ongetande zegels en blokjes.
Je moet zeker controleren of die landjes wel op de lijst van de Wereldpostvereniging (UPU) staan.
 

 




Ongewenste uitgiftes
Deze groep van postzegels is wel erkend en uitgegeven door de officiële postadministraties.
Maar ze kunnen of konden niet voor normale frankering worden gebruikt.
Enkele voorbeelden.
a. Postzegels met een overdreven hoge nominale waarde,
zoals de Nederlandse "Zeemeeuw" (hierboven), luchtpostzegels LP12 en LP13 uit 1951.
b Blokken en velletjes met een te groot formaat om op een gewone envelop te plakken.
c. Zegels met een oplage, die bewust te klein is gehouden om de prijs op te drijven.
Heel bekend zijn een aantal hoge waarden van series van de DDR (de zg "Sperrwerte")
 

 

 


Zegels van niet-bestaande landen
En daar zijn er heel veel van. Het betgreft hier verzonnen gebieden of kleine onbewoonde eilandjes.
Ja zelfs olieboortorens worden als "landje" aangemerkt.
Voorbeelden: Nagaland, Davaar, Azad Hind, Pabay, Staffa, Sealand, Duckstad, enz. enz. enz.
Dit zijn ook duidelijk een schade voor de filatelie.

 

 
 
 

 


Erinnofilie
De term "Erinnofilie" heeft betrekking op het verzamelen van een bepaald soort van Cinderella's (zie hieronder)
Het gaat hier over de uitgifte van "Herdenkingszegels" of  "Herinneringszegels", meestal in blokjes.
Ze zien er bedrieglijk echt uit. Meestal voorzien van een waarde-aanduiding met toeslag voor een goed doel.
Het is echter particulier initiatief.
De druk werd/wordt ook dikwijls verzorgd door Joh.Enschedé en Zonen.
Met kleine lettertjes wordt toch vermeld  "Zegels niet geldig voor frankering".
Het zijn mooie plaatjes, maar zeker geen postzegels.
Iedereen is natuurlijk vrij om ze te verzamelen, maar op een officiële tentoonstelling mogen ze in ieder geval niet worden getoond.

 

 
 
 

 


Cinderella's
Cinderella is de Engelse Assepoester. Er zijn heel veel Cinderella-uitgiftes.
De (weldadigheids)zegeltjes worden door veel mensen verzameld.
Cinderella's zijn dus "zegeltjes", maar geen POSTZEGELS.
Weldadigheidszegels werden vroeger wel toegelaten om naast de postzegels op de voorkant of op de achterkant van een brief te worden geplakt.
Soms werden ze ook mee gestempeld.
De opbrengst van de verkoop van deze zegeltjes ging in zijn geheel naar een goed doel.
 

 
 
 

 


Republiek der Zuid-Moluken
Op 27 december 1949 droeg Nederland de soevereiniteit van Nederlands-Indië met uitzondering van Nieuw-Guinea
over aan de "Republik Indonesia Serikat" (RIS) oftewel de Verenigde Staten van Indonesië.
De Zuid-Molukken maakten toen deel uit van de deelstaat Oost-Indonesië.
Spoedig na de onafhankelijkheid begon Indonesië onder president Soekarno met het opheffen van de federale structuur.
Als reactie daarop volgde op 25 april 1950 op Ambon de proclamatie van de "Republik Maluku Selatan" (RMS).
Het nieuwe staatje gaf ook eigen postzegels uit.
Maar aangezien de Republiek der Zuid-Molukken internationaal nooit erkend is
en ook nimmer bij de Wereldpostunie (U.P.U.) was aangesloten,
zijn deze postzegels niet erkend en mogen ze dus ook niet worden tentoongesteld op officiële tentoonstellingen.
Deze  (veelal kleurige) "postzegels" komen wel veel voor in verzamelingen.
 

 
 
 

 


Ongewenste toeslag-zegels
Zegels met een toeslag van 20-30 % van de frankeerwaarde is normaal,
maar er zijn ook postzegels uitgegeven met toeslagen van enkele honderden procenten.
In het algemeen kun je stellen dat postzegels met een toeslag van 50% of meer niet worden gewaardeerd.
Sommige zijn zelfs verboden om tentoon te stellen, zoals de voorbeelden hierboven.
Ook in Nederland hebben we zo'n voorbeeld:


De toeslag is bij deze zegel 150% (nvph-596)

 

 
 
 

 


Sluitzegels
Oorspronkelijk was het wel de bedoeling om een envelop dicht te plakken met een sluitzegel.
Daarna werden deze zegels geplakt om ergens aandacht voor te vragen.
In Nederland zijn vooral de Tuberculose sluitzegels bekend. In de Scandinavische landen ziet men vaak de JULEN zegels (kerstzegels).
In vrijwel alle landen ziet men wel een of andere vorm van aandachttrekkende bijplakzegeltjes.
 

 
 
 

 



JULEN-zegels
/ Kerstzegels
Hier enkele voorbeelden van JULEN-zegels uit Scandinavië
Dit is op zich een leuk verzamelgebied, maar het is niet filatelistisch om tentoon te stellen
 


Hier een briefstukje waar naast de gewone frankeerzegel 2 JULEN-zegels zijn geplakt.
In een blad "THEMA" van de Nederlandse Vereniging voor Thematische Filatelie stond ooit een uitgebreid artikel over de Julenzegels van Denemarken.
De redactie sloot dit artikel af met de volgende opmerking:

" Het leek ons nuttig eens aandacht te schenken aan Julenzegels, omdat het weliswaar geen postzegels zijn, maar er wel veel op lijken. Ze kunnen dus ook niet in een thematische tentoonstellingsverzameling gebruikt worden. Als een Julenzegel op een briefkaart is gedrukt, dan mag die briefkaart wel in een tentoonstellingsverzameling getoond worden, maar U mag in de begeleidende tekst niet verwijzen naar de zegel".

Nou ja, dat is wel een moeilijk geval. Gewoon maar niet opnemen in een tentoonstelling.
Maar verzamelen mag wel! Een erg interessant gebied, ze zijn er in duizenden van allerlei landen.

 

 
 
 

 

 
 

Particulier maakwerk

 
 



 

 



 

 
  In 1943-1944 wordt door een persoon een geperforeerd kruis aangebracht in de blauwe postzegel van 2 cent uit de emissie "Germaanse symbolen".
De achterzijde wordt tevens bedrukt met de mededeling dat de zegels te koop zijn voor 15 cent per stuk, waarbij de toeslag is bedoeld voor het Rode Kruis. Dit is particulier maakwerk en derhalve niet toegelaten op een postzegeltentoonstelling.
 
 
 

 

 
 

Aandachttrekkers

 
 



 

 
 


 

 
  Veel grootverzenders, zoals handelaren, verenigingen, goede-doelen-organisaties e.d., hebben toestemming om (tegen betaling) een versierde Port-Betaald-stempel toe te passen bij hun "partijen-post". Door deze manier van frankeren wordt getracht om het poststuk onder de aandacht van de geadresseerde te brengen voordat het in de afval papierbak verdwijnt.
Deze gedrukte "Aandachttrekkers" worden ook wel eens vervangen door "port-betaald-zegels" in de vorm van een sticker. Let op: dit zijn géén postzegels!
Er staat geen landsnaam op en ook geen frankeerwaarde. Dit is voor sommigen toch een verzamelgebied. Het is echter af te raden om deze aandachttrekkers in een tentoonstellingskader te gebruiken.

 
 
 

 

 
 

Gratis Postzegels
 

 
 


 

 
  In de periode 2002-2013 kreeg je bij aankoop van een setje wenskaarten (Bruna en Posterijen) een velletje met 3 postzegels kado. Dit was om het versturen van kaarten te stimuleren onder het motto "Weken van de Kaart" en later "Da's toch een kaartje waard". Een leuke actie.
Maar ......... volgens de reglementen is het niet toegestaan deze postzegels ten toon te stellen in een wedstrijd, omdat de zegels niet "algemeen verkrijgbaar" waren. Hierboven zijn enkele gebruikte zegels uit dat programma afgebeeld. Kijk wel in de NVPH-catalogus als U niet zeker bent over de zegels in dit programma.
 

 

 

Cancelled-to-Order
 

 
 


 

 
  Prachtig toch, zo'n oud zeilschip. Past mooi in je verzameling Schepen.      Maar pas op, niet tentoonstellen!     Waarom?
Deze zegel lijkt afgestempeld, maar bij beter kijken blijkt het stempel al op de zegel te zijn gedrukt. Dat heet "Cancelled-to-Order" (in opdracht afgestempeld). Dit wordt veel gedaan in bepaalde landen.

 
 

 
 

Karton-filatelie
 

 
 


 

 
  Miss World 1963
Een mooie kaart, toch? Maar helaas, niet mee tentoonstellen!  Deze kaart valt onder de "karton-filatelie", ook wel maakwerk.
Het is ook geen postwaardestuk, want de postzegels zijn geplakt.  De kaart is ook niet per post bezorgd.
Om het stempel te gebruiken zou een "verzonken" presentatie misschien nog mogen, maar waarom dan 2 dezelfde postzegels?
Toch maar niet doen.
Meer voorbeelden van karton-filatelie op: http://www.filavaria.nl/karton.htm

 
 
 
 

 

 
 
 
  Terug naar overzicht 12 filatelistische elementen
 
 
  Terug naar overzicht Filavaria